18 Mart 2012 Pazar

ÇANAKKALE İÇİNDE AYNALI ÇARŞI



                                                    İhsan OZANOĞLU

ÇANAKKALE İÇİNDE AYNALI ÇARŞI


İlmi çalışmalarıyla beraber Kastamonu Kültür ve Sanatına olan hizmetini folklor araştırmacılığı yönüyle de sürdüren İhsan Ozanoğlu, Kastamonu Yöresine ait türkülerin ve halk müziği ezgilerinin TRT ve Devlet Konservatuvarları arşiv ve repertuarlarına kazandırılması konusunda “kaynak kişi” sıfatıyla emek vermiş ve bu suretle İlimizin kendine özgü folklorik ve kültürel yansımaları olan bu müzik eserlerinin zamanla unutulması ve kaybolmasını da önlemiştir. Adı geçen Kurumların arşivlerinde mevcut Kastamonu türkülerinin çoğu İhsan Ozanoğlu’ndan derlenmiştir.


İhsan Ozanoğlu’ndan derlenen türküler arasında çoğunlukça bilinen “Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı, Benden Selam Olsun Bolu Beyine, Mapushane Çeşmesi, Demirciler, Asker Katar Katar olmuş” gibi türküler vardır. Burada özellikle üzerinde duracağımız türkü “Çanakkale İçinde Aynalı Çarşı” türküsüdür.


TÜRKÜNÜN HİKAYESİ

I.Dünya Savaşı içinde yer alan ve insanlık tarihinin en büyük savaşlarından sayılan, onbinlerce Türk insanının genç yaşta hayata veda ettiği Çanakkale Savaşı’nda, vatanı uğruna gözünü kırpmadan canını feda ederek şehitlik mertebesine eren bu Mehmetçiklerin yürekleri dağlayan acısı, tüm anadolu şehirlerinde olduğu gibi, bu savaşta en çok şehit veren üçüncü il olarak bilinen Kastamonu’muzda da derin tesirler uyandırmış ve bu türkü ortaya çıkmıştır.



Bir Mehmetçiğin ağzından söylenmiş gibi yakılan bu türkü gerek müzik gerekse söz bakımından mükemmel bir eserdir. Türkünün bazı sözlerinde derin anlamlar mevcuttur. Örneğin: O tarihlerde Çanakkale’de “Aynalı Çarşı” diye bir yer yoktur. Böyle bir çarşı son yıllarda oluşturulmuştur. Fakat, burada esasen irdelenmesi gereken husus, ifadedeki mecazi anlamlardır.



Buradaki “ayna” ile savaşın en yoğun yaşandığı yakın muharebe anlarında yaşanan karmaşa ve ancak ana baba günü tabiriyle tarif edilebilir biçimde, insanların ölüm kalım mücadelesi içine girdikleri bir sırada, güneş ışıklarının, silahların, süngülerin ve her türlü savaş araç gereçlerinin üzerinde oluşturduğu yansıma ve ışıltılar anlatılmaktadır.



“Çarşı” ile de, bu muharebelerde her iki taraf arasındaki ölüm kalım savaşımının gerçek anlamdaki “çarşı”da olduğu gibi almak ve satmak üzerine kurulu olduğu ancak, burada söz konusu olan durumun bir “can pazarı” olduğu ve can alıp can satıldığı ima ve ifade edilmektedir ki; aslında gerçek çarşı olgusunun oluşumunda da esasen,bir karmaşa, kalabalık ve mücadele söz konusudur. Dolayısıyle buradaki “Aynalı Çarşı” kavramı felsefi ve mecazi manasıyla çok isabetli ve yerinde bir terkip oluşturmaktadır.


ÇANAKKALE İÇİNDE AYNALI ÇARŞI

Çanakkale içinde aynalı çarşı

Ana ben gidiyon düşmana karşı

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde bir uzun selvi

Kimimiz nişanlı kimimiz evli

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde bir dolu testi

Analar babalar ümidi kesti

Of gençliğim eyvah

Çanakkale içinde vurdular beni

Ölmeden mezara koydular beni

Of Gençliğim eyvah..

İhsan OZANOĞLU

  KAYNAK   :www.facebook.com/notes/ihsan-ozanoğlu-kastamonu/ihsan-ozanoğlu-ve-çanakkale-türküsü/130195523735269


ttp://www.kastamonupostasi.com/kposta3/index.asp?fuseaction=home.dsp_news&catid=1&cid=22803
 








9 yorum:

aysema dedi ki...

Bir daha o "can pazarı"nı yaşamamak dileğiyle vatan savunmasında kaybettiklerimizi saygıyla anıyoruz.
Paylaşım için teşekkür ederim. Yararlandım...

Esin Bozdemir dedi ki...

Arzu Öğretmenim,

Çanakkale Muherebeleri, tıpkı İhsan OZANOĞLU'nun dizelerindeki gibi ne büyük ve ne kanlı bir savaştır ki!..Gelibolu Yarımadası, donanmaların ve orduların kıran kırana boğazlaştığı tarihte örneği görülmemiş savaşlara sahne olmuş topraklarımızdır...Canlar alınmış, canlar verilmiş!..kanla ödenilmiş, büyük bir bedelle kazanılmış bir zafer bu!.

ve "aynalı çarşı" türküsünün hikayesi de felsefi ve mecazi anlamıyla oldukça manidar...Teşekkür ederim bu aydınlatıcı bilginin paylaşımı için...

Çanakkale Zaferi'nin 97. yıldönümünde, Başta Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve onun silah arkadaşlarını, bu mücadeleye katılan tüm şehitlerimizi minnet ve şükranla anıyorum....

Sevgiler, esenlikler dilerim...

Asuman Yelen dedi ki...

Çarşı kelimesi ülkemiz üzerinde bir çok ulusun yaptığı pazarlıkları ve çirkin manevralarla yaptıkları hesapları da çağrıştırıyor.
Tüm bunları üzerimizden savuşturan baş komutanımız, şehit olan askerlerimiz ve ninelerimiz, dedelerimiz nurlar içinde yatsın.
Teşekkürler Arzu' cum aktardıkların için...

bücürükveben dedi ki...

Başta Mustafa Kemal Atatürk hepsi nur içinde yatsınlar:(((

Arzu Sarıyer dedi ki...

Sevgili dostlarım çok değerli yorumlarınız için çok teşekkür ederim.Şu blog dünyasında sizlerin dostluğunun değerini çok iyi anlıyorum.Her yazımda yanımda oluyorsunuz .Size minettarım.

Bu yazıda Büyük Destanımızın "Çanakkale Deniz zaferi"nin yıl dönümünde bir değer bilirlik sergilemek istedim.Kendimizi bildik bileli her 18 martlarda ve kahramanlık türküleri arasında "Çanakkale Aynalı çarşı" türküsü söylenir.Dizelerini ezbere bilmeyen yok gibidir.Bilinmeyen ,(Ben de üç beş yıl önce öğrendim) bu türkü nerede yakılmış,kim derlemiş ? Çok kişi ne yazık ki bilmiyor ,bir vefa göstergesi olarak burada göstermek istedim.Sevgiyle selamlıyorum sizleri...

Birkaselezzet blogspot.com dedi ki...

ELLERİNE SAĞLIK BÖYLE BİR GÜNDE TANIŞTIĞIMA MEMNUN OLDUM CANIM
ÇOK HOŞ PAYLAŞIM
BENDE ÇANAKKALE İLE ALAKALI PAYLAŞIM YAPTIM
NE MUTLU BİZLERE VATANINA SAHİP ÇIKAN BİR MİLLETİZ
:)))

laleninbahcesi dedi ki...

Sevgili Arzu
Aynalı çarşı ile kast edilen şeyin açıklaması ne kadar ilginçti.Bilmiyordum.Artık Çanakkale türküsünüm bambaşka bir duygu ile dinleyeceğim.
Bin teşekkür

Blogger Bolat dedi ki...

İnsanın içine oturuyor bu Çanakkale şarkısı, ne hüzünlü bir öyküdür:(

ayferbilici dedi ki...

Aynalı çarşının o can pazarını felsefi olarak resmettiğini sayenizde öğreniyorum. Müthiş...
Teşekkür ediyorum:)